Gegijzeld – 5: Indonesië

Wat doet het met je als je wordt ontvoerd in het land waar je juist uit idealisme naar toe was gegaan? Hoe is het om te worden gegijzeld door de mensen die je wilde helpen? En wat is je spirituele houvast als je zo wordt teruggeworpen op jezelf? Deze vragen staan centraal in de documentaireserie Gegijzeld die ICU in 2014 maakte voor de IKON. Een vijfdelige serie journalistieke reconstructies van ontvoeringen aan de hand van interviews met direct betrokkenen en -niet eerder uitgezonden- privé-beelden.

Allemaal vertrokken ze gedreven door idealisme naar ontwikkelingslanden of conflicthaarden. Hulpverleners, fotografen en natuurbeschermers. Bewust van de risico’s die met hun vertrek verbonden waren. En ondanks alle voorzorgsmaatregelen werden ze ontvoerd.
Op dat moment botste hun idealisme met de harde realiteit waarin mensen gedreven door hebzucht of religieus fanatisme hun slag sloegen. Voor de daders waren de ontvoerden niets meer dan representant van het rijke westen, een nuttig object voor het bereiken van hun doel. Wat heeft die botsing met de ontvoerden gedaan? Heeft het hun idealen aangetast of is er juist begrip ontstaan voor de ontvoerders en hun motieven?
Ook die vragen komen aan de orde in Gegijzeld. Want via de drijfveren van de ontvoerders, vertellen we ook het verhaal over de situatie in het land waar de ontvoering plaatsvond. Het betreft immers zonder uitzondering ontwikkelingslanden waar problemen met watervoorziening, armoede, gezondheidszorg en gewapende conflicten urgent zijn. Problemen die de sociale verhoudingen op scherp zetten en een voedingsbodem zijn voor het ontvoeren van westerlingen.

In deze aflevering staat het verhaal van natuurbeschermers Mark van der Wal en zijn vrouw Martha Klein centraal die gegijzeld werden op West-Papua in Indonesië.